هگمتانه، گروه گردشگری: با فرارسیدن فصل تابستان، فرصتی فراهم می‌شود که گردشگران علاقه‌مند به روستا‌گردی سری به روستاهای خوش آب و هوا بزنند و از طبیعت بکر آن لذت ببرند، همدان دارای روستاهایی با ظرفیت و ظرفیت بالای گردشگری است که خبری از رونق گردشگری در آن نیست.
به گزارش خبرنگار هگمتانه، یکی از جاذبه‌ها و زیبای‌های هر شهر که می‌تواند مسافر و گردشگر داخلی و خارجی را به خود جذب کند طبیعت بکر و جاذبه‌های طبیعی است که استان همدان نیز با قدمت چندین هزار ساله و جاذبه‌های طبیعی بکر و منحصر به فرد از این امر مستثنی نیست.
استان همدان به عنوان یکی از پنج استان برتر از لحاظ گردشگری دارای ظرفیت‌های فراوانی بوده و هست که هر یک از آنها می‌تواند علاوه بر اینکه گردشگر را به سمت خود بکشد منبع درآمد یا اشتغال‌زایی و حرکتی در توسعه استان همدان باشد.
از میان این طبیعت بکر و کم‌نظیر در استان همدان وجود 27 روستای هدف گردشگری یکی از ظرفیت‌های استان همدان برای جذب گردشگر داخلی و خارجی است که هر کدام از این روستا‌ها ویژگی‌ها و شرایط و بافت تاریخی منحصر به فردی دارد که نه تنها در کشور بلکه در دنیا بی‌نظیر است.
*ارزانفود با ظرفیت بی‌نظیری چون دستکند هنوز هم ناشناخته است
در سال 1389 حفاری‌های معدنی در منطقه شرقی کوهستان الوند و در جوار روستای ارزانفود برای یافتن سیلیس موجب کشف یکی از جالب‌ترین اکتشافات تاریخ باستان‌شناسی ایران و جهان شد تا جایی که مجموعه دستکند ارزانفود مهم‌ترین نامزد ایران برای ثبت در میراث جهانی یونسکو است.
روستای ارزانفود در بین کوهپایه‌های رشته کوه الوند محصور شده و به دلیل موقعیت خاص طبیعی از گذشته در محل عبور کاروان‌ها به شهر ملایر و مناطق گرمسیری کشور بوده و در بین روستاهای این منطقه مرکزیت ژئوپولیتیکی دارد.
برای رسیدن به محل یافت شدن شهر زیرزمینی باید روستا را به طرف جنوب شرقی ترک کرد و در بین هزاران گودالی که برای یافتن سیلیس در اطراف نمایان است به تپه‌ای ساده در کنار امامزاده‌ای با هویت نامشخص رسید.
اگرچه چندین فصل کاوش در دستکند زیر‌زمینی ارزانفود انجام شده است، اما پس از گذشت سال‌ها از کشف این دستکند تاریخی، هنوز هم از ظرفیت گردشگری آن برای رونق گردشگری استفاده نشده است.
و سال‌هاست که دستکند ارزانفود در پس اعتبارات قطره‌چکانی، هنوز به‌روی گردشگران باز نشده است، سال گذشته از اعتبارات سفر ریاست جمهوری دو میلیارد تومان به این دستکند اختصاص یافت اما تاکنون اقداماتی برای ادامه کاوش‌ها انجام نشده است.
اگر چنین ظرفیتی در استان‌های دیگر بود به قطع تا به حال از این ظرفیت برای رونق گردشگری استفاده می‌شد، جای تاسف است که پس از سال‌ها گذشت از کشف دستکند ارزانفود، هنوز فکری به حال بازدید گردشگران از این دستکند نشده است.

  روستای سیمین ابرو مسیر دسترسی مناسب ندارد
روستای سیمین ابرو یکی از روستا‌های سنگی و بسیار زیبای همدان است که در سال 1382 به ثبت آثار ملی ایران رسیده و محبوبیت زیادی دارد. روستای سیمین ابرو در شهرستان همدان و در بخش مرکزی قرار دارد پس نزدیک‌ترین راهی که شما را به این روستا می‌رساند همان راه‌های مسیر همدان است. روستای سیمین ابرو در دهستان ابرو واقع شده و در 10 کیلومتری جنوب شرقی شهر همدان قرار دارد. جاذبه‌های طبیعی و زیبایی که روستای سیمین ابرو را احاطه کرده؛ یکی دیگر از دلایلی است که به این روستا توجه زیادی می‌کنند. روستای سیمین ابرو را کوه سرکه‌زار از غرب، کوه بلاغ از جنوب شرقی، کوه تخت رستم و دره سرخ پا از شمال غربی، دره ولی شکر از جنوب، دره جن از شمال شرق و کوه دره یونجه چال از شمال احاطه کرده است.
در بازدید که چند روز پیش خبرنگار هگمتانه، از روستای هدف گردشگری سیمین داشت مشاهده شد که متأسفانه راه دسترسی به این روستا بسیار نامناسب و برای تردد و یا عبور گردشگر مسیر مناسبی نیست.
عدم وجود مسیر دسترسی مناسب به این روستا، نبود امکانات رفاهی و خدماتی برای گردشگر، نبود تابلو و یا راهنما برای راهنمایی گردشگر همه و همه از مواردی بود که نه تنها هیچ گردشگری را به آنجا جذب نمی‌کند بلکه باعث دلزدگی مسافر و یا گردشگر خواهد بود.
ورکانه، روستای رنسانسی ایران در رکود گردشگری
وقتی در کوچه‌های روستا قدم می‌زنی در زیبایی روستا محو می‌شوی، کوچه‌های سنگ‌فرش شده و خانه‌های سنگی که در کنار هم زیبایی خاصی را به روستا بخشیده است، باغ‌های گردو و زردآلو و درختان سر به فلک کشیده روستا ابهت آن را دوچندان کرده است.
تقریبا 20 کیلومتر آن‌طرف‌تر از شهر همدان در قسمت جنوب شرقی همدان، روستایی قرارگرفته که به نگین روستاهای همدان شهره است و درخشش خانه‌های سنگی زیر نور آفتاب در کنار صفای مردم روستا همه‌چیز را اینجا تام و تمام کرده است به‌طوری‌که کمتر کسی است پا به روستا بگذارد و به‌راحتی بتواند از آن دل بکند.
سنگ‌های لاشه‌ای که کوچه‌های روستای «ورکانه» را فراگرفته زیر نور آفتاب به رنگ قهوه‌ای درمی‌آیند که ناخودآگاه افراد آشنا به این جاذبه را به یاد تصاویر زیبای دوره رنسانس اروپا می‌اندازد.
روستای «ورکانه» یکی از زیباترین روستاهای هدف گردشگری استان همدان است که بافت سنگی این روستا چشم هر گردشگری را به خود خیره می‌سازد، روستای هدف گردشگری «ورکانه» به‌عنوان نگین گردشگری روستای استان همدان معرفی‌شده و یکی از شش روستای گردشگری همدان است که نام آن در فهرست آثار ملی به ثبت رسیده و به‌عنوان منطقه ویژه گردشگری کشور مطرح‌شده است.
در روستای «ورکانه» باغ‌های سرسبز، اراضی و فضاهای سبز، نقطه مثبت و ظرفیت فعال برای برنامه‌ریزی برای جذب گردشگر محسوب می‌شود زیرا باغ به‌عنوان فضای اصلی زندگی برای مردمان این روستا مطرح است و در جای‌جای خانه‌ها و فضای زندگی ساکنان روستا رخنه کرده به‌طوری‌که باغ، هرچند باکم وسعت، در حیاط خانه‌ها به‌وفور دیده می‌شود.
گذشته از این، محور ارتباط اصلی روستا از شهر همدان نیز دارای مناظر و چشم‌اندازهای زیبایی است که می‌تواند به‌عنوان محوری گردشگری مطرح شود زیرا وجود چشم‌اندازهای زیبا و مناظر بدیع این محور را به یکی از ظرفیت‌های بالفعل شهر همدان تبدیل کرده است.
اما آنچه روستای «ورکانه» را در بین روستاهای هدف گردشگری استان همدان متمایز می‌کند بافت سنگی و تاریخی روستا است که در کشور بی‌نظیر است.
کاربرد سنگ نه‌تنها در پی، بلکه در قسمت اعظم بناها، ساخت دیوارهای باربر و دیوارهای محوطه و حیاط‌ها مورد استفاده قرار گرفته به‌طوری‌که اکثر سنگ‌های مورد استفاده سنگ لاشه است که توسط ملاط گل‌کار شده؛ پهنای این دیوارهای سنگی در طبقه همکف به یک متر هم می‌رسد و تنها عامل اتصال در دیوارهای سنگی نیز استفاده از تیرهای چوبی است. سنگ، سنگ لاشه، خشت و آجر انواع مصالح متعارف ساختمانی در ابنیه روستای «ورکانه» است و عنصر سنگ به‌عنوان اصلی‌ترین مصالح در ابنیه روستای «ورکانه» بیش از هر چیز در بازدید از روستا به چشم می‌خورد و به نظر می‌رسد کاربرد سنگ در روستا به علت فراوانی این عنصر در روستا و سختی و مقاومت آن در برابر تغییرات جوی و همچنین کمبود آجر و خشت در منطقه بوده است.

  پیشینه روستای «ورکانه» به بیش از 400 سال می‌رسد
پیشینه روستای «ورکانه» به بیش از 400 سال می‌رسد و آنچه از تاریخ برمی‌آید اینکه نخستین و قدیمی‌ترین محله آن، محله درب مسجد است.
روزگاری قبل از شیوع کرونا گردشگری در این روستا رونق داشت، اما در دوران پس از کرونا دیگر خبری از رونق و رفت و آمد گردشگران نیست، به گفته اهالی روستا دیگر آمد و رفت گردشگر مثل قبل نیست، این در حالی است که معرفی روستاهای هدف گردشگری نیازمند تبلیغات و معرفی برون‌استانی است، از سوی دیگر برگزاری جشنواره‌ها در روزهای مختلف سال و مناسبت‌های مختلف در یک روستای هدف گردشگری می‌تواند گردشگران را به این سمت بکشاند.

   روستای کاج دیگر رونق قاب‌سازی را ندارد
روستای کاج از توابع شهرستان درگزین در استان همدان است. روستایی که جز روستاهای هدف گردشگری همدان بوده و رونق قاب‌سازی آن زمانی زبانزد بوده است، اما به گفته اهالی این روستا دیگر از رونق قاب‌سازی خبری نیست.
خاطرم هست روزگاری وقتی به روستای کاج سر می‌زدی روستایی را می‌دیدیم که اهالی آن در هر جایی مشغول قاب‌سازی هستند و این صنعت این روستا را به یکی از روستاهای هدف گردشگری تبدیل کرده بود، اما چندی پیش یکی از اهالی روستا به خبرنگاران در این مورد گفته بود که دیگر چندان جاذبه گردشگری برای روستا باقی نمانده و این روستا همچنان عنوان هدف گردشگری را به یدک می‌کشد و خبری از اعطای تسهیلات به منظور توسعه گردشگری این روستا نیست، و تاکنون مردم روستای کاج به دنبال اخذ مجوز به منظور ساخت خانه‌های بومگردی نبودند و گردشگری این روستا تقریباً از رونق افتاده است.
به دلیل خشک شدن بیشتر قنات‌ها کشاورزی این روستا به صورت کشت دیمی صورت می‌گیرد و کشت دیمی هم به دلیل خرد و پراکندگی اراضی سود آن‌چنانی برای کشاورزان ندارد، همین روند روی کشاورزی و ادامه حیات روستا اثرگذار بوده است.

  رونق گردشگری روستایی به تبلیغات و زیر‌ساخت نیاز دارد
اینکه بخواهیم از روستاهای هدف گردشگری تنها آمار بدهیم دردی را دوا نمی‌کند، رونق گردشگری چیزی نیست که فقط با اعلام آمار میسر شود، رونق گردشگری در هر روستا در کنار انجام تبلیغات و معرفی نیازمند تأمین زیرساخت‌های مناسب نیز هست، مسیر دسترسی مناسب روستا داشتن حداقل امکانات اقامتی، برگزاری جشنواره‌های مختلف در روستا، برگزاری آیین‌های مختلف مانند آیین شیره‌پزی مانیزان، توجه به بناهای تاریخی در روستاها، حفظ بافت باارزش و قدیمی روستا، حمایت از روستاییان در راستای حفظ بافت روستا و توجه به مشکلات روستا نکات مهمی است که گردشگری روستایی به آن نیاز دارد، متأسفانه همدان علی‌رغم داشتن جاذبه‌های روستایی رونقی در گردشگری روستا ندارد و این روستاها جاذبه‌هایی هستند که تنها آمار می‌شوند.